[reload all]
[simple read]

Mv VIII 03
PTS: Mv VIII 1.14 | CS: vin.mv.08.03
Bimbisārarājavatthu
'Line by Line'
The Story of King Bimbisāra
by
Ven. Khematto Bhikkhu
Alternate translations/layout: 'read-friendly' layout

204. bimbisārarājavatthu (Mv.VIII.1.14)
The Story of King Bimbisāra

[131] tena kho pana samayena rañño māgadhassa seniyassa bimbisārassa bhagandalābādho hoti.

Now at that time King Seniya Bimbisāra of Magadha was sick with a hemorrhoid.

Sāṭakā lohitena makkhiyanti.

His cloth was stained with blood.

Deviyo disvā upphaṇḍenti utunīdāni devo pupphaṁ devassa uppannaṁ nacirasseva devo vijāyissatīti.

His queens, seeing it, teased him: “His majesty is now having his first period. His majesty is menstruating. It won’t be long before his majesty gives birth.”

tena rājā maṅku hoti.

The king was embarrassed by that.

athakho rājā māgadho seniyo bimbisāro abhayaṁ rājakumāraṁ etadavoca

So he said to Prince Abhaya,

mayhaṁ kho bhaṇe abhaya tādiso ābādho sāṭakā lohitena makkhiyanti deviyo disvā upphaṇḍenti utunīdāni devo pupphaṁ devassa uppannaṁ nacirasseva devo vijāyissatīti iṅgha bhaṇe abhaya tādisaṁ vejjaṁ jānāhi yo maṁ tikiccheyyāti.

“I say, Abhaya, we are suffering from the sort of illness that our cloth is stained with blood. My queens, seeing it, tease me: ‘His majesty is now having his first period. His majesty is menstruating. It won’t be long before his majesty gives birth.’ Please find the sort of doctor who could treat me.”

ayaṁ deva amhākaṁ jīvako vejjo taruṇo bhadrako so devaṁ tikicchissatīti.

“Your majesty, there is this doctor of ours, Jīvaka, who is young & talented. He will treat your majesty.”

tenahi bhaṇe abhaya jīvakaṁ vejjaṁ āṇāpehi so maṁ tikicchissatīti.

“I say, Abhaya, in that case, command doctor Jīvaka. He will treat me.”

(Mv.VIII.1.15) athakho abhayo rājakumāro jīvakaṁ komārabhaccaṁ āṇāpesi gaccha bhaṇe jīvaka rājānaṁ tikicchāhīti.

So Prince Abhaya commanded Jīvaka Komārabhacca, “Go, Jīvaka, and treat the king.”

evaṁ devāti kho jīvako komārabhacco abhayassa rājakumārassa paṭissuṇitvā nakhena bhesajjaṁ ādāya yena rājā māgadho seniyo bimbisāro tenupasaṅkami upasaṅkamitvā rājānaṁ māgadhaṁ seniyaṁ bimbisāraṁ etadavoca ābādhaṁ te deva passāmīti.

Responding, “As you say, your highness,” to Prince Abhaya, and taking some medicine with his fingernail, Jīvaka Komārabhacca went to King Seniya Bimbisāra of Magadha and, on arrival, said to him, “Let me see your illness, your majesty.”

athakho jīvako komārabhacco rañño māgadhassa seniyassa bimbisārassa bhagandalābādhaṁ ekeneva ālepena apakaḍḍhi.

And he dried up the king’s hemorrhoid with a single (application of) ointment.

athakho rājā Māgadho seniyo bimbisāro arogo samāno pañca itthīsatāni sabbālaṅkāraṁ vibhūsāpetvā omuñcāpetvā puñjaṁ kārāpetvā jīvakaṁ komārabhaccaṁ etadavoca etaṁ bhaṇe jīvaka pañcannaṁ itthīsatānaṁ sabbālaṅkāraṁ tuyhaṁ hotūti.

Then King Seniya Bimbisāra — being cured, having ordered 500 of his women to dress up with all their jewelry and then to remove it and put it into a pile — said to Jīvaka Komārabhacca, “That, I say, Jīvaka — all the jewelry of the 500 women — is yours.”

Alaṁ deva adhikāraṁ me devo saratūti.

“Enough, your majesty. May your majesty simply remember my service.”

tenahi bhaṇe jīvaka maṁ upaṭṭhaha itthāgārañca buddhappamukhaṁ bhikkhusaṅghañcāti.

“Very well then, Jīvaka, care for me, for the women in the palace, and for the Saṅgha of monks, headed by the Buddha.”

evaṁ devāti kho jīvako komārabhacco rañño māgadhassa seniyassa bimbisārassa paccassosi.

“As you say, your majesty,” Jīvaka Komārabhacca responded to King Seniya Bimbisāra of Magadha.

[previous page][next page]